Herodotus · 3400 dagen geleden by Ad van den Ende
Herodotus of Herodotos van Halicarnassus (ca. 485 v.Chr. – tussen 425/420 v.Chr.), was een Grieks historicus die in het westen beschouwd wordt als de vader van de geschiedschrijving. Hij is vooral bekend door zijn werk De Historiën.
Herodotus stamde waarschijnlijk uit een intellectueel milieu, want hij bleek te beschikken over een brede en diepgaande kennis van alle bestaande literatuur uit zijn tijd.
Reizen
Wegens persoonlijke politieke problemen week Herodotus op jonge leeftijd uit naar het Griekse eiland Samos. In de jaren die daarop volgden maakte hij een reeks studiereizen door de toenmalig bekende wereld (onder andere Griekenland zelf, Klein-Azië, Opper-Egypte, Noord-Afrika, delen van het Midden-Oosten, het huidige Oekraïne en delen van West-Europa). Op die manier vergaarde hij een in zijn tijd zeldzaam brede kennis van de wereld.
Rond zijn veertigste levensjaar vestigde hij zich in Athene, waar hij openbare lezingen hield uit zijn reisverslagen. Zo werd hij opgenomen in de kring van vooraanstaande intellectuelen rond de staatsman Pericles. Daartoe behoorde onder andere ook zijn vriend, de tragedieschrijver Sophocles.
Na enkele jaren vertrok hij naar de Pan-Helleense kolonie Thurii in Zuid-Italië, waar hij zich definitief vestigde. Hij maakte af en toe nog reizen door Italië en voltooide zijn levenswerk, de Historiën (oorspronkelijke titel Ἱστορίης ἀπόδεξις, wat zoveel betekent als Verslag van mijn onderzoek).
Hij overleed in Thurii en werd daar omstreeks 426 v.Chr. begraven.
Herodotus wordt de vader van de geschiedschrijving genoemd, omwille van zijn werk Historiën, een omvangrijke bundeling van boeken, die het midden houdt tussen de memoires van een reiziger en de duidelijke poging van een geschiedkundige avant la lettre om objectief aan geschiedschrijving te doen. Hij beschrijft hierin de Perzische Oorlogen, maar maakt ook vele zijsprongen naar andere (geschiedkundige, mythologische, godsdienstige en etnografische) onderwerpen.
Vóór Herodotus waren er al wel de logografen, met Hecataeus als een van de belangrijkste, maar zij spitsten zich vooral toe op zaken als geografie en antropologie. Herodotus heeft wel veel geput uit de werken van deze schrijvers.
De Historiën zijn het oudste omvangrijke werk in Grieks proza dat bewaard is gebleven.
(Wikipedia, ingekort)
De verdeling van de Historie in negen boeken, genoemd naar de negen Muzen, is van later datum.
Herodotus trachtte de reeks vijandelijkheden te beschrijven tussen de Grieken en de Perzen. De Perzen waren van mening dat de Foeniciërs met de vijandelijkheden waren begonnen door de Griekse Io te ontvoeren. De Grieken ontvoerden Medea. Later schaakte de Trojaanse prins Paris Helena, de vrouw van de Griek Menelaus. Diens broer organiseerde daarop een grootscheepse aanval op het in Klein-Azië gelegen Troje. Die oorlog vonden de Perzen de grote oorzaak van de vijandelijkheden: hij stond niet in verhouding met het delict, vonden zij.
Na de verhalen over Io en Medea verlaat Herodotus grotendeels het terrein van de mythen.
In de tijd dat Herodotus zijn onderzoek beschreef waren de Perzische oorlogen begonnen. Voor de Grieken waren deze een onderdeel van een lange strijd die met de Trojaanse oorlog was begonnen. Hun strijd tegen het imperialisme van de Perzen maakte dat zij zich bewust werden van hun gemeenschappelijke afkomst, taal en godsdienst.
Herodotus’ Historie gaat van verhaal naar verhaal, of, zoals hij het noemt, van logos naar logos. Zijn logos betekent: een waar verhaal, een gedeeltelijk waar verhaal of een mythe. De rode draad daarin is de imperialistische houding van de ‘barbaren’, vooral van de Perzen.
Onder ‘Reading Greek’/‘Herodotus’ Histories’ op deze website vind je de volgende verhalen van Herodotus:
Book 1
Candaules and Gyges
Arion saved by a dolphin
Solon and Croesus
Croesus and his son Atys
Croesus and Cyrus
How Deïokes became king
Cyrus’ youth
Book 2
Apriès fighting against Amasis
Book 3
The ring of Polycrates
