Stenen van Utrecht · 6541 dagen geleden by Ad van den Ende
Consoles Oudegracht, even nummers
Consoles Oudegracht, oneven nummers
Korte samenvatting van:
Lantaarnconsoles langs de grachten
A.Graafhuis/C.A.Baart de la Faille
Utrecht, 1986
Inleiding
De gietijzeren lantaarnpalen langs de Utrechtse grachten dienden oorspronkelijk – vanaf ca 1870 – voor de gasverlichting. In opdracht van het Elektriciteitsbedrijf ontwierp de kunstschilder Pyke Koch in 1953 een nieuwe lantaarnkop. In datzelfde jaar hakte de beeldhouwer Groeneveld de eerste lantaarnconsole, ‘Het wapen van Utrecht’, tegenover de stadhuisbrug. Na hem begonnen ook de steenhouwers Esenbrink, Roverso, Meeuwse, Bürgi, Reinhard, Wouters en Geerlings stenen te vervaardigen. Het aantal bedraagt op dit ogenblik ongeveer 300. Behalve de Oudegrracht sieren zij ook de Nieuwegracht en de Kromme Nieuwegracht.
De consoles zijn uitgevoerd in blauwe hardsteen, afkomstig uit België. Het hoogreliëf hierin heeft meestel de afmetingen 60 × 40 × 13 centimeter.
In de ruim vijftig jaar na de eerste console valt er een duidelijke ontwikkeling waar te nemen, zowel in de benadering van de onderwerpen als in de vormgeving. Met name bij Jeanot Bürgi zien we dat hij zich steeds weer probeert te bevrijden van stereotiepe vormschema’s. “De min of meer aan de historie ontleende profilering van de console, die in de oude stenen telkens terugkwam, wordt in de latere exemplaren vervangen door een veel vrijere oplossing van het gestelde doel, namelijk die van een logisch samengaan van een verwerking der zinvolle plastiek met de ondersteunende functie van de kraagsteen.”
Het doel van de kraagstenen was dat iedere belangstellende voorbijganger er plezier aan zou kunnen beleven. In deze opzet is men ruimschoots geslaagd.
Via e-mail is je commentaar welkom.
