De zee! · 5328 dagen geleden by Ad van den Ende
[4.7.18] ἐκ τούτων οἱ Ἕλληνες ἀφίκοντο ἐπὶ Ἅρπασον ποταμόν,
Daarna kwamen de Grieken aan bij de rivier de Harpasos,
εὖρος τεττάρων πλέθρων.
breed vier plethra (= 100 meter).
ἐντεῦθεν ἐπορεύθησαν διὰ Σκυθηνῶν
Vandaar trokken ze verder door (het gebied) van de Skythenoi,
σταθμοὺς τέτταρας παρασάγγας εἴκοσι
vier dagmarsen, twintig uur gaans,
διὰ πεδίου εἰς κώμας·
door een vlakte naar dorpen;
ἐν αἷς ἔμειναν ἡμέρας τρεῖς καὶ ἐπεσιτίσαντο.
daarin bleven ze drie dagen, en ze foerageerden.
[4.7.19] ἐντεῦθεν διῆλθον σταθμοὺς τέτταρας
Vandaar legden ze vier dagmarsen af,
παρασάγγας εἴκοσι πρὸς πόλιν μεγάλην
twintig uur gaans, naar een stad, groot,
καὶ εὐδαίμονα καὶ οἰκουμένην ἣ ἐκαλεῖτο Γυμνιάς.
welvarend en bewoond, die Gumnias werd genoemd.
ἐκ ταύτης τῆς χώρας ὁ ἄρχων τοῖς Ἕλλησιν ἡγεμόνα πέμπει,
Uit dat gebied stuurt de heerser de Grieken een gids,
ὅπως διὰ τῆς ἑαυτῶν πολεμίας χώρας ἄγοι αὐτούς.
opdat hij hen door een hem vijandig gebied zou leiden.
[4.7.20] ἐλθὼν δ᾽ ἐκεῖνος λέγει
Toen deze gekomen was zei hij
ὅτι ἄξει αὐτοὺς πέντε ἡμερῶν εἰς χωρίον
dat hij hen zou brengen in vijf dagen naar een plaats
ὅθεν ὄψονται θάλατταν·
vanwaar zij de zee zouden zien.
εἰ δὲ μή, τεθνάναι ἐπηγγείλατο.
Zo niet, dan verklaarde hij zich bereid om dood te zijn.
καὶ ἡγούμενος ἐπειδὴ ἐνέβαλλεν
En voorop gaande, toen hij binnen viel
εἰς τὴν ἑαυτοῦ πολεμίαν,
in het hem vijandige (gebied),
παρεκελεύετο αἴθειν καὶ φθείρειν τὴν χώραν·
spoorde hij hen aan het land in brand te steken en te vernietigen.
ᾧ καὶ δῆλον ἐγένετο ὅτι τούτου ἕνεκα ἔλθοι,
Hierdoor werd duidelijk dat hij daarom mee ging,
οὐ τῆς τῶν Ἑλλήνων εὐνοίας.
en niet vanwege genegenheid voor de Grieken.
[4.7.21] καὶ ἀφικνοῦνται ἐπὶ τὸ ὄρος τῇ πέμπτῃ ἡμέρᾳ·
En ze komen aan bij de berg op de vijfde dag;
ὄνομα δὲ τῷ ὄρει ἦν Θήχης.
de naam van de berg was Theches.
ἐπεὶ δὲ οἱ πρῶτοι ἐγένοντο ἐπὶ τοῦ ὄρους
Toen de voorsten op de berg waren aangekomen,
καὶ κατεῖδον τὴν θάλατταν,
en de zee zagen,
κραυγὴ πολλὴ ἐγένετο.
brak er een luid geschreeuw los.
[4.7.22] ἀκούσας δὲ ὁ Ξενοφῶν καὶ οἱ ὀπισθοφύλακες
Toen Xenophon dat hoorde, en de soldaten van de achterhoede,
ᾠήθησαν ἔμπροσθεν
meenden ze dat aan de voorkant
ἄλλους ἐπιτίθεσθαι πολεμίους·
andere vijanden hen aanvielen.
εἵποντο γὰρ ὄπισθεν
Want ze werden van achteren gevolgd
ἐκ τῆς καιομένης χώρας,
(door mannen) uit het in brand gestoken gebied,
καὶ αὐτῶν οἱ ὀπισθοφύλακες ἀπέκτεινάν τέ τινας
en van hen doodden de soldaten van de achterhoede er enkelen,
καὶ ἐζώγρησαν
en (anderen) namen ze levend gevangen
ἐνέδραν ποιησάμενοι,
na een hinderlaag gelegd te hebben,
καὶ γέῤῥα ἔλαβον
en schilden maakten ze buit
δασειῶν βοῶν ὠμοβόεια
van behaarde huiden van ongelooid runderleer,
ἀμφὶ τὰ εἴκοσιν.
rond de twintig.
[4.7.23] ἐπειδὴ δὲ βοὴ πλείων τε ἐγίγνετο
Maar toen het geroep sterker werd,
καὶ ἐγγύτερον καὶ οἱ ἀεὶ ἐπιόντες ἔθεον
en dichterbij (kwam), renden ook degenen die aankwamen
δρόμῳ ἐπὶ τοὺς ἀεὶ βοῶντας
in draf naar degenen die steeds maar schreeuwden,
καὶ πολλῷ μείζων ἐγίγνετο ἡ βοὴ
en nog veel luider werd het geroep,
ὅσῳ δὴ πλείους ἐγίγνοντο,
naarmate er meer mensen bij kwamen.
[4.7.24] ἐδόκει δὴ μεῖζόν τι εἶναι τῷ Ξενοφῶντι,
Het kwam Xenofon voor dat er iets heel belangrijks aan de hand was,
καὶ ἀναβὰς ἐφ᾽ ἵππον καὶ Λύκιον
en na te paard te zijn gestegen, en Lukios
καὶ τοὺς ἱππέας ἀναλαβὼν παρεβοήθει·
en de ruiters te hebben meegenomen snelde hij te hulp;
καὶ τάχα δὴ ἀκούουσι βοώντων τῶν στρατιωτῶν
en al snel horen ze van de soldaten dat ze roepen:
—θάλαττα θάλαττα καὶ παρεγγυώντων.
‘De zee! De zee!’, en ook van degenen die dat doorgeven.
ἔνθα δὴ ἔθεον πάντες καὶ οἱ ὀπισθοφύλακες,
Toen renden allen, ook de soldaten van de achterhoede,
καὶ τὰ ὑποζύγια ἠλαύνετο καὶ οἱ ἵπποι.
en de lastdieren werden voortgedreven, en de paarden.
[4.7.25] ἐπεὶ δὲ ἀφίκοντο πάντες ἐπὶ τὸ ἄκρον,
Toen allen waren aangekomen op de top,
ἐνταῦθα δὴ περιέβαλλον ἀλλήλους
toen omhelsden ze elkaar
καὶ στρατηγοὺς καὶ λοχαγοὺς δακρύοντες.
en de generaals en de kapiteins, huilend (van vreugde).
καὶ ἐξαπίνης ὅτου δὴ παρεγγυήσαντος
En plotseling – wie ook de opdracht had gegeven – οἱ στρατιῶται φέρουσι λίθους
dragen de soldaten stenen aan
καὶ ποιοῦσι κολωνὸν μέγαν.
en maken ze een grote stapel.
[4.7.26] ἐνταῦθα ἀνετίθεσαν δερμάτων πλῆθος
Daar boven op legden ze een hoop huiden
ὠμοβοείων καὶ βακτηρίας
van ongelooid runderleer en stokken
καὶ τὰ αἰχμάλωτα γέῤῥα,
en de buitgemaakte schilden;
καὶ ὁ ἡγεμὼν αὐτός τε κατέτεμνε τὰ γέῤῥα
en de gids sneed de schilden zelf in stukken
καὶ τοῖς ἄλλοις διεκελεύετο.
en ook de anderen moedigde hij (daartoe) aan.
[4.7.27] μετὰ ταῦτα τὸν ἡγεμόνα οἱ Ἕλληνες ἀποπέμπουσι
Daarna sturen de Grieken de gids terug,
δῶρα δόντες ἀπὸ κοινοῦ ἵππον
hem geschenken gevend uit het gemeenschappelijke, een paard,
καὶ φιάλην ἀργυρᾶν καὶ σκευὴν Περσικὴν
en een zilveren schaal en een Perzisch gewaad
καὶ δαρεικοὺς δέκα·
en tien darieken.
ᾔτει δὲ μάλιστα τοὺς δακτυλίους,
Hij vroeg vooral de ringen
καὶ ἔλαβε πολλοὺς παρὰ τῶν στρατιωτῶν.
en hij kreeg er veel van de soldaten.
κώμην δὲ δείξας αὐτοῖς
En na hun een dorp te hebben gewezen
οὗ σκηνήσουσι
waar ze zich konden legeren,
καὶ τὴν ὁδὸν ἣν πορεύσονται εἰς Μάκρωνας,
en de weg die ze konden gaan naar de Makrones,
ἐπεὶ ἑσπέρα ἐγένετο,
toen het avond was geworden,
ᾤχετο τῆς νυκτὸς ἀπιών.
ging hij in het donker weg.
