Vreemdelingen en vrouwen hebben het moeilijk · 5492 dagen geleden by Ad van den Ende
Het koor komt op. Het heeft medelijden met Medea. Het verzoekt de voedster Medea te vragen om naar buiten te komen; misschien kan het koor haar troosten, De voedster voldoet aan dit verzoek.
Medea komt naar buiten en legt haar situatie uit. (214-270)
Μedea
Κορίνθιαι γυναῖκες, ἐξῆλθον δόμων,
Vrouwen van Corinthe, ik ging uit het huis
μή μοί τι μέμψησθ᾽·
opdat u me niet iets verwijt.
οἶδα γὰρ πολλοὺς βροτῶν
Ik weet immers dat velen onder de mensen
σεμνοὺς γεγῶτας, τοὺς μὲν ὀμμάτων ἄπο,
hooghartig zijn, sommigen uit het zicht,
τοὺς δ᾽ ἐν θυραίοις·
anderen in het openbaar.
οἱ δ᾽ ἀφ᾽ ἡσύχου ποδὸς
Weer anderen, door hun teruggetrokken levenswijze,
δύσκλειαν ἐκτήσαντο
krijgen een slechte reputatie
καὶ ῥαιθυμίαν.
en de naam van arrogant te zijn.
δίκη γὰρ οὐκ ἔνεστ᾽ ἐν ὀφθαλμοῖς βροτῶν,
Er is geen recht in de ogen van een mens,
ὅστις πρὶν ἀνδρὸς σπλάγχνον ἐκμαθεῖν σαφῶς
die, alvorens van een mens het innerlijk goed te kennen
στυγεῖ δεδορκώς,
hem haat als hij hem ziet,
οὐδὲν ἠδικημένος.
zonder enig onrecht ondervonden te hebben.
χρὴ δὲ ξένον μὲν
Het is nodig dat een vreemdeling
κάρτα προσχωρεῖν πόλει·
zich zeer aanpast aan de stad.
οὐδ᾽ ἀστὸν ἤινεσ᾽
Niet prijs ik een burger
ὅστις αὐθαδὴς γεγὼς
die in zijn hooghartigheid
πικρὸς πολίταις ἐστὶν ἀμαθίας ὕπο.
bot is voor zijn medeburgers uit domheid.
ἐμοὶ δ᾽ ἄελπτον πρᾶγμα
Mij heeft deze onverwachte gebeurtenis,
προσπεσὸν τόδε
die mij overviel,
ψυχὴν διέφθαρκ᾽·
mijn ziel verscheurd.
οἴχομαι
Ik ben weg (het is met mij gedaan)
δὲ καὶ βίου χάριν μεθεῖσα
en mijn levensvreugde verloren hebbend
κατθανεῖν χρήιζω, φίλαι.
verlang ik te sterven, vriendinnen.
ἐν ὧι γὰρ ἦν μοι πάντα
Hij, in wie immers alles voor mij was,
γιγνώσκω καλῶς,
en dat besef ik heel goed,
κάκιστος ἀνδρῶν ἐκβέβηχ᾽
blijkt de slechtste van de mensen:
οὑμὸς πόσις.
die echtgenoot van mij.
πάντων δ᾽ ὅσ᾽ ἔστ᾽ ἔμψυχα καὶ γνώμην ἔχει
Van alles wat bezield is en verstand heeft,
γυναῖκές ἐσμεν ἀθλιώτατον φυτόν·
zijn wij, vrouwen, het ongelukkigste schepsel.
ἃς πρῶτα μὲν δεῖ χρημάτων ὑπερβολῆι
Die eerst moet met een grote hoeveelheid geld
πόσιν πρίασθαι, δεσπότην τε σώματος
een man kopen, en hem als heerser over ons lichaam
λαβεῖν· κακοῦ γὰρ τοῦτ᾽ ἔτ᾽ ἄλγιον κακόν.
moet accepteren; en dit laatste is nog veel erger.
κἀν τῶιδ᾽ ἀγὼν μέγιστος,
En hierin zit een zeer groot risico:
ἢ κακὸν λαβεῖν
of je een slechte (man) krijgt
ἢ χρηστόν.
of een goede.
οὐ γὰρ εὐκλεεῖς ἀπαλλαγαὶ
Want ze zijn niet fatsoenlijk, echtscheidingen
γυναιξὶν οὐδ᾽ οἷόν
voor vrouwen, noch is het mogelijk
τ᾽ ἀνήνασθαι πόσιν.
een echtgenoot af te wijzen.
ἐς καινὰ δ᾽ ἤθη
Als ze met nieuwe gewoontes
καὶ νόμους ἀφιγμένην
en huisregels te maken krijgt
δεῖ μάντιν εἶναι,
moet ze wel een helderziende zijn
μὴ μαθοῦσαν οἴκοθεν,
omdat ze niet van huis uit weet
οἵτωι μάλιστα χρήσεται ξυνευνέτηι.
hoe ze het beste omgaat met haar bedgenoot.
κἂν μὲν τάδ᾽
En als we dat
ἡμῖν ἐκπονουμέναισιν εὖ
met veel inspanning goed voor elkaar krijgen
πόσις ξυνοικῆι
en onze echtgenoot (met ons) samenleeft
μὴ βίαι φέρων ζυγόν,
niet met tegenzin dragend het (huwelijks)juk
ζηλωτὸς αἰών·
dan is het leven benijdenswaardig.
εἰ δὲ μή, θανεῖν χρεών.
Zo niet, dan kun je beter sterven.
ἀνὴρ δ᾽, ὅταν τοῖς ἔνδον ἄχθηται ξυνών,
Een man, als hij zich ergert aan zijn huisgenoten,
ἔξω μολὼν ἔπαυσε καρδίαν ἄσης
naar buiten gaande verdrijft hij de verveling van zijn hart;
[ἢ πρὸς φίλον τιν᾽ ἢ πρὸς ἥλικα τραπείς·]
[óf tot een vriend óf tot een leeftijdgenoot wendt hij zich.]
ἡμῖν δ᾽ ἀνάγκη
Maar voor ons is het noodzaak
πρὸς μίαν ψυχὴν βλέπειν.
tegen één persoon aan te kijken.
λέγουσι δ᾽ ἡμᾶς ὡς ἀκίνδυνον βίον
Ze zeggen dat wij een ongevaarlijk leven
ζῶμεν κατ᾽ οἴκους, οἳ δὲ μάρνανται δορί·
leiden thuis, maar zij strijden met de lans.
κακῶς φρονοῦντες· ὡς τρὶς ἂν παρ᾽ ἀσπίδα
De dwazen. Ik zou me liever drie keer in het gelid
στῆναι θέλοιμ᾽ ἂν μᾶλλον ἢ τεκεῖν ἅπαξ.
op willen stellen dan één keer (een kind) te baren.
